Diễn xướng quan họ trên thuyền

  • Cập nhật: Thứ sáu, 8/8/2025 | 12:00:00 AM

Không như nhiều loại hình dân ca thường chỉ có một vài làn điệu cơ bản với hình thức diễn xướng mang tính đơn tuyến, dân ca quan họ phát triển phong phú cùng hàng trăm làn điệu và đa dạng không gian diễn xướng. Trong đó, hát thuyền phát triển thành một hình thức trình diễn hấp dẫn trong đời sống văn hóa đương đại.

Diễn xướng quan họ trên thuyền đang trở thành sản phẩm văn hóa du lịch có thương hiệu của Bắc Ninh.
Diễn xướng quan họ trên thuyền đang trở thành sản phẩm văn hóa du lịch có thương hiệu của Bắc Ninh.

Theo nhà nghiên cứu văn hóa quan họ Lê Danh Khiêm, hát quan họ trên thuyền thuộc hình thức hát hội, là lối hát giao duyên giữa các bọn quan họ trong dịp hội làng. Đó là một trong bốn hình thức diễn xướng cơ bản của quan họ truyền thống, cùng với hát thờ, hát canh và hát chúc mừng, mỗi hình thức đều có lề lối, quy chuẩn riêng. Hát thuyền thường chỉ sử dụng các giọng lẻ, giọng vặt với những làn điệu mang nội dung gần gũi, liên quan đến sông nước như: "Ngồi tựa mạn thuyền”, "Lênh đênh đôi ba chiếc thuyền kề”, "Gọi đò"…

Ngày nay, hình thức hát quan họ trên thuyền đã được sân khấu hóa phù hợp với xu thế thưởng thức mới. Thay vì hát đối đáp truyền thống, các tiết mục thường được dàn dựng như một chương trình nghệ thuật gồm đơn ca, song ca, tốp ca có nhạc đệm, ánh sáng và thiết kế sân khấu lung linh. Thuyền biểu diễn trước kia là thuyền thúng mộc mạc, thì nay được thay bằng thuyền tôn có trang trí rồng phượng. Điều đáng ghi nhận là dù thay đổi hình thức, giá trị cốt lõi của quan họ vẫn được gìn giữ.

Từ tháng 8/2017, tỉnh Bắc Ninh (cũ) đã triển khai và duy trì chương trình diễn xướng dân ca quan họ trên thuyền, định kỳ vào các dịp lễ, Tết tại khu vực trung tâm phường Kinh Bắc. Đây là bước đi cụ thể nhằm đưa di sản hòa vào đời sống đô thị, phục vụ nhu cầu văn hóa của người dân, đồng thời xây dựng sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc, thu hút khách trong nước và quốc tế.

Cùng với việc biểu diễn định kỳ, Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh còn liên tục dàn dựng các chương trình nghệ thuật theo chủ đề, gắn với các sự kiện lớn, các dịp lễ, Tết, hội hè… Ngoài ra, vào mùng Một và ngày Rằm hằng tháng, tại hồ Vua Bà (khu Viêm Xá, phường Kinh Bắc), Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh đều đặn tổ chức biểu diễn quan họ trên thuyền, tạo không gian thưởng thức nghệ thuật miễn phí, phục vụ cộng đồng và du khách.

Theo Báo BNĐT

Các tin khác
Khách tham quan gian hàng quảng bá du lịch của Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp trong Hội chợ Salon de l'Asie 2025.

Theo phóng viên TTXVN tại Paris, trong hai ngày 29 và 30/11, tại Trung tâm triển lãm Eurexpo ở Lyon (Pháp), đoàn Việt Nam đã mang tới không gian Hội chợ triển lãm “Salon de l’Asie 2025” sắc màu tươi mới và sống động, thu hút đông đảo khách tham quan tại sự kiện văn hóa lớn tại châu Âu, quy tụ hàng trăm nghìn lượt người và đại diện từ nhiều quốc gia châu Á. Với sự chủ trì của Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp phối hợp cùng Đoàn nghệ thuật Nhà hát Ca múa nhạc Quốc gia Việt Nam, gian trưng bày của Việt Nam nhanh chóng trở thành điểm nhấn, gây ấn tượng mạnh với bạn bè quốc tế nhờ những hình ảnh, thanh âm và trải nghiệm đậm nét bản sắc dân tộc.

Tiết mục văn nghệ ca ngợi Đảng và Bác Hồ.

Nhân kỷ niệm 50 năm Quốc khánh nước CHDCND Lào (02/12/1975-02/12/2025), tối 30/11 tại Cung Văn hóa Quốc gia Lào ở thủ đô Viêng Chăn đã diễn ra Chương trình Văn nghệ hữu nghị Lào - Việt Nam.

Những đôi giày của đồng bào dân tộc Giáy hiện lên với phiên bản mini, đẹp mắt và thu hút.

Đôi giày của người Giáy mang ký ức, nghi lễ, tâm hồn cộng đồng, nơi mỗi đường kim mũi chỉ là nhịp cầu nối truyền thống và hôm nay.

Chăn nuôi gia cầm cho thu nhập cao của nông dân xã Nhã Nam

Để giảm nghèo bền vững, xã Nhã Nam (tỉnh Bắc Ninh) đã triển khai đa dạng phương thức hỗ trợ người dân tiếp cận thông tin gắn với chuyển đổi số.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục